נטלי אילון, Moving Matters, 2024

נטלי אילון (נ' 1987)

Moving Matters, 2024

מיצב נייר קוזו, נייר משי בעבודת יד, חוטי פליז, מערכת נורות LED, כבלים ומחשב Raspberry PI

העבודה התאפשרה הודות לתמיכת קרן OUTSET ישראל

 

האמנית נטלי אילון ערכה דיאלוג עם פרופ׳ עילית פרבר (החוג לפילוסופיה), שחוקרת חוויות שונות של כאב פיזי ונפשי ואת זיקתן לסוגיות של שפה, ביטוי ואמפתיה. מחקרה מבקש לאתגר את התפיסה המקובלת שלפיה האופי הקיצוני והמבוּדד של חוויית הכאב הופך אותה לבלתי ניתנת להעברה באמצעות השפה, באופן שיוצר פער בלתי ניתן לגישור בין האדם החווה זאת לבין סביבתו. פרבר אף עסקה בחשיבותו של חוש השמיעה לשפה ולקשר אנושי. בהשפעת הפילוסוף י. ג. הרדר, בן המאה השמונה־עשרה, היא מציינת כי אף על פי שלעיתים יש לנו רתיעה ראשונית מכאבם של אחרים, הביטוי הטרום־לשוני של מצוקה באמצעות הזעקה, כמו גם היכולת שלנו להגיב אליו, הם מאפיינים חוצי־מינים המזמנים לנו אפשרות לחוש אמפתיה והשתתפות בכאב. ביכולתם של קולות מצוקה (זעקה, יללה, בכי), גם אם אינם מובנים לנו בבירור, להרעיד את עולמנו באופן עמוק, המאפשר הדהוד אמפתי המתקיים מחוץ למערכת המילולית והמפורשת. 

 

בזיקה לכך, אילון בוחנת את האפשרות לעורר ולהרחיב את האמפתיה בין האנושי ללא אנושי, בין האדם לטבע, מתוך התבוננות על כאב כמצב חשוף. עבודתה מבקשת מאיתנו להתקרב כדי "לשמוע" נוכחות פועמת, המופיעה ללא קול. אילון, החוקרת תצורות מורפולוגיות כמצבים של חיבור בין גוף האדם עם תופעות טבעיות ושמימיות, יצרה כאן מיצב פיסולי העוסק בתקשורת ובסנכרון אמפתי בין גופים במצב שברירי. עבודתה נוצרה בין היתר בהשראת עזרי שמיעה אנלוגיים מן המאה התשע־עשרה, המשמשים אובייקט מתווך שמרחיב את גבולות התפיסה האנושית. סדרת האובייקטים ההיברידיים משלבים צורות אקוסטיות הנעות בין עולם הטבע לגוף האדם: המשפך הצמחי של הפרח עכנאי יהודה, לצד שבלול האוזן הפנימית –  הקוכליאה. הפרח נפתח החוצה אל העולם ומבקש לתפוס אותו, בעוד השבלול מאפשר הדהוד של הקול החיצוני בתוך המרחב הפנימי המתמשך. במסגרת מחקרה על מבנים, צורות והפואטיקה שלהם, אילון יצרה כאן מבנה המבטא התרחבות כפולה – פנימה והחוצה. זהו מבנה מכיל ומהדהד בעל עור שקוף ועדין, מנגנון פעולה חשוף וקליפה שברירית. אלומות האור הפועמות מתוך האובייקטים מתמירות תדרי קול שאינם נשמעים על ידי האוזן האנושית, אך מעידים על נוכחות חיה. האובייקטים נפתחים, פונים אלה לאלה, לעתים מתקשרים בסנכרון וקוראים לנו להקשיב. 

 

הדיאלוג בין פרבר ואילון על אודות הבדידות היסודית של תחושת הכאב והשלכותיה הוליד סדרת עבודות הבוחנות את כפל הפנים של הכאב: את היותו פרטי וסגור בתוך עצמו, לצד האפשרות לתקשר אותו ולבטאו דרך הקול באופן שמזמן חיבור אמפתי. בתוך כך הפנייה מהעולם האנושי לעולם הטבע מאפשרת לחשוב מחדש על חיבור זה ולהרחיבו.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

نتالي إيلون (مواليد 1987)

Moving Matters, 2024

عمل تركيبي مكون من ورق كوزو، ورق حرير يدوي الصنع، أسلاك نحاس، نظام إضاءة LED، كوابل وحاسوب Raspberry PI

تم إنتاج العمل بدعم من صندوق OUTSET إسرائيل

 

أجرت الفنانة نتالي إيلون حوارًا مع بروفسور عيليت فاربر (قسم الفلسفة)، وهي باحثة تبحث في تجارب الألم الجسدي والنفسي المختلفة وعلاقتها باللغة والتعبير والتعاطف. يسعى بحثها إلى تحدي التصور السائد بأن طبيعة تجربة الألم المتطرفة والمعزولة تجعلها غير قابلة للنقل بواسطة اللغة، مما يخلق فجوة لا يمكن سدّها بين الإنسان الذي يعاني من الألم وبيئته. تتناول فاربر في بحثها أهمية حاسة السمع للغة والتواصل البشري. متتبعةً خطى الفيلسوف يوهان جوتفريد هردر، من القرن الثامن عشر، تشير إلى أنه على الرغم من ترددنا في البداية تجاه ألم الآخرين، فإن التعبير الما قبل لغوي عن الضيق بواسطة الصرخة وقدرتنا على الاستجابة لها هي خصائص مشتركة بين الأجناس التي تدعونا إلى الشعور بالتعاطف والمشاركة بالألم. لأصوات الاستغاثة (الصراخ، النحيب والبكاء)، حتى وإن لم تكن واضحة، قدرةٌ على هزّ عالمنا ومسّنا بعمق، مما يترك رنينًا متعاطفًا يرنّ خارج المنظومة اللفظية والصريحة.

 

تجمع سلسلة المجسمات الهجينة المستخدمة في العمل بين أشكال صوتية تتنقل بين عالم الطبيعة وجسم الإنسان: القمع النباتي لزهرة الأفعى الخليلية بجانب قوقعة الأذن الداخلية. تنفتح الزهرة نحو العالم الخارجي وتحاول التقاطه، بينما تتيح قوقعة الأذن للصوت الخارجي أن يتردد في الداخل المستمر. من ضمن بحثها عن المباني والأشكال وشاعريتها، أنشأت إيلون بُنية تعبّر عن توسّع مزدوج: إلى الداخل والخارج. مبنى حاوٍ، يصدح بالأصوات، وله بشرة شفافة وحساسة وآلية عمل مكشوفة مقشرة رقيقة هشة. تعمل أشعة الضوء المنبثقة من المجسمات على تحويل ترددات صوتية لا تسمعها الأذن البشرية ولكنها تشير إلى وجود حيّ. تنفتح المجسمات وتتجه نحو بعضها البعض وتتواصل أحيانًا بشكل متزامن وتدعونا للاستماع.

 

ولّد الحوار بين فاربر وإيلون حول الشعور بالوحدة بوصفه أساسًا للشعور بالألم وعواقبه إلى إنشاء سلسلة من الأعمال تعاين وجوه الألم على اختلافها: كونه خاصًّا ومنطوٍ على نفسه، إلى جانب إمكانية توصيله والتعبير عنه بشكل مسموع على نحو يستجدي تواصل متعاطف. وفي الوقت نفسه، يسم الانتقال من العالم الإنساني إلى عالم الطبيعة بإعادة التفكير في هذا التواصل وتوسيع إمكانياته.