לי ינור, Suspended II, 2024
לי ינור (נ' 1963)
Suspended II, 2024
מיצב וידיאו וסאונד על בד שיפון
עריכת וידיאו: יפעת תדמור, סשה פרנקלין; מוזיקה מקורית: NORSCQ, People Like Us; מיקס סאונד: קובי אייזנמן
מיצב הווידיאו של האמנית לי ינור נוצר מתוך דיאלוג עם המדענית ד"ר ענבל בן־עמי ברטל (ביה"ס למדעי הפסיכולוגיה וביה"ס למדעי המוח), החוקרת אמפתיה, הטיות חברתיות והתנהגות פרו־חברתית. עבודה זו היא פיתוח של עבודה קודמת (Suspended I), שאותה יצרה האמנית במסגרת שהות אמן במכון ויצמן למדע (2023). ינור מתמקדת בהיבטים של חיבור אנושי, זיכרון ותהליכי נתינה וקבלה של אמפתיה. הדיאלוג שלה עם ד"ר ברטל עסק במאפייני האמפתיה כהתנהגות שיש לה בסיס ביולוגי טבעי משותף לבעלי חיים ולבני האדם. במחקרה, העוסק בבסיס הנוירולוגי של התנהגות פרו־חברתית, ברטל מצביעה על כך שחיות מסוימות, כמו חולדות, מפתחות רצון לעזור גם לחיות המשתייכות למין אחר בעקבות היכרות קצרה איתן. כל פעולה מסייעת מפעילה את מערכת התגמול שלהן בעקבות הרחבת מעגלי העזרה. גישתה של ברטל מעודדת אותנו, בני האדם, להתחבר ליכולות האמפתיות הטבועות בנו ומראה כי אלו יכולות גמישות מאוד.
בעבודה זו ינור יצרה טבע זורם, נושם, המזמין התהלכות בתוכו. זהו "שדה" המורכב מבדי שיפון שקופים ועליהם שכבות של דימויים – מהעולם החיצוני והפנימי גם יחד. חציית השדה מאפשרת השהייה של תחושת הזמן המוכרת לנו מן העולם שבחוץ. הדפסי שדות החיטה עם הקרנות הנופים המשתנים, המים המטפטפים, הידיים האנושיות – כל אלו מתאפיינים בתנועה מתמדת. שדה הבדים מזמן הליכה בדרכים שונות, מזוויות שונות, ובתוך כך נוצר חיבור בין תנועת הדימויים ובין ההולכים ביניהם. פרקטיקת הצילום של ינור לוכדת שכבות של זיכרון ויוצרת תחושה של מפגש עם דבר־מה מוּכר מן העבר – זיכרון הטבוע בגוף.
בעולמה של ינור הטבע החיצוני הופך למוּכר באופן עמוק, כשיקוף של העולם הפנימי והאישי, בעוד הטבע הפנימי מבליח כְּזַר בהבזקים צבעוניים שמקורם אינו ידוע. בעבודתה משולבות סריקות מוח הלקוחות מהמעבדה של ברטל. סריקות אלה, המשקפות את מצב הנוירונים במוח בזמן התנהגות מסייעת, הופכות למפות כוכבים, לגלקסיות של אמפתיה. ההזדהות עם הקושי של האחר.ת תלויה במידה רבה ביכולת לראות את הדברים מנקודת מבטו.ה – תהליך המשלב מהלכים של שיקוף והשלכה. ההליכה בנוף ההשתקפויות שיצרה ינור מאפשרת לנו להפגיש בין הפנימי והחיצוני, לחצות את המרחק הנדרש כדי להתקרב ולשהות יחד.
لي يانور (مواليد 1963)
Suspended II, 2024
عمل فيديو وصوتي تركيبي على قماش شيفون
تم إنشاء عمل لي يانور التركيبي إثر حوار أجرته مع العالمة د. عنبال بن عامي بارطال (كلية علم النفس وعلم الدماغ)، وهي باحثة تعنى بدراسة التعاطف والتحيّزات الاجتماعية والسلوك المحابي للمجتمع. هذا العمل هو تطوير لعمل سابق بعنوان Suspended I عملت عليه الفنانة أثناء إقامتها الفنية في معهد وايزمان للعلوم في 2023. تركز يانور على جوانب الاتصال البشري والذاكرة وسيرورات العطاء وتلقي التعاطف. تناول حوارها مع د. بارطال ميزات التعاطف بوصفه سلوكًا له جذور بيولوجية طبيعية عند الحيوان والإنسان. وفي بحثها الذي يتناول الأساس العصبي للسلوك الاجتماعي المحابي للمجتمع، تشير بارطال إلى أن بعض الحيوانات مثل الفئران تتطور لديها رغبة مساعدة حيوانات من نوع آخر بعد التعرف عليها لفترة وجيزة. كل فعل مساعدة يساهم بتنشيط نظام المكافآت الخاصة بها بعد توسيع دوائر المساعدة. يشجعنا نهج بارطال نحن البشر على التواصل مع قدراتنا على التعاطف المتأصلة فينا ويظهر أنها قدرات في غاية المرونة.
صنعت يانور في هذا العمل طبيعة متدفقة ومتنفسة تدعو إلى المشي داخلها. هذا "حقل" من أقمشة شيفون شفافة تنعكس عليها طبقات من الصور - من العالمَيْن الخارجي والداخلي. يسمح عبور الحقل باستشعار إحساس الوقت المألوف لنا من العالم الخارجي. بصمات حقول القمح مع انعكاس المناظر الطبيعية، وقطرات المياه المتساطقة والأيدي البشرية - كلها تتحرك باستمرار. يستدعي حقل الأقمشة السير بطرق مختلفة، ومن زوايا مختلفة، وأثناء السير تُنسج صلة بين حركة الصور والسائرين بينها. تقنية التصوير التي تستخدمها يانور تلتقط طبقات من الذاكرة وتخلق شعورًا بحدوث لقاء مع شيء مألوف من الماضي - ذاكرة منحوتة في الجسد.
في عالم يانور تصبح الطبيعة الخارجية مألوفة بشدة كأنها انعكاس للعالم الداخلي والشخصي، بينما تتألق الطبيعة الداخلية وتبرز كأنها عنصر أجنبي مع ومضات من الألوان مجهولة المصدر. دُمجت في العمل نتائج فحوصات أدمغة استعارتها الفنانة من مختبر بارطال. هذه المسوحات التي تعكس حالة الخلايا العصبية في الدماغ أثناء تقديم المساعدة تتحول إلى خرائط نجمية لمجرات التعاطف. يعتمد التعرف على الصعوبات التي يواجهها الآخر على قدرته على رؤية الأشياء من وجهة نظره، وهي سيرورة تجمع بين التأمل والإسقاط. يسمح لنا المشي في مشهد الانعكاسات الذي صممته يانور أن نجمع ما بين الداخل والخارج معًا ولعبور المسافة المطلوبة للاقتراب والبقاء معًا.
