שיר לוסקי
שיר לוסקי
האזור הכחול, 2023, מיצב לוחות גבס, פרופילים פח, פיגום ברזל ואלומיניום, הזרקת דיו פיגמנטי על נייר טפט
עבודתה של שיר לוסקי נרקמה מתוך מחשבה על מצבי הביניים שבין ערות ושינה, בין הממשי והחלומי ובין היציב והארעי. שם העבודה, האזור הכחול (Locus coeruleus), הוא הכינוי לאזור בגזע המוח שאחראי בין היתר על המעבר בין מצבי הערות והשינה. לוסקי מציבה אלה לצד אלה אלמנטים שונים שנקטעים ומתחברים לסירוגין, כמו בתודעת חלום. כאן משתלבים חומרים מעולם הבנייה — פיגום, קירות גבס — ועל גביהם תצלום של בית בתהליך בנייה, וכן תצלום ישן שבו נראה סבה של האמנית כילד. דרך היחס שבין הדו־ממד הצילומי והתלת־ממד המיצבי, לוסקי מציגה שאלות לגבי מה שצילום מותיר סמוי מן העין ולגבי האופן שבו תמונה יכולה לייצר אשליית עומק ואילו אובייקט תלת־ממדי עשוי להיראות שטוח. ההליכה בחלל מספקת הצצה לאזורים נחבאים, לרגעים של התלכדות הדימוי, מתחלפים בן־רגע בהתפרקות המבנה, וחוזר חלילה.
את הבית, שנמצא בתהליך בנייה, צילמה לוסקי בשעת בין ערביים בקיבוץ מבוא חמה בדרום רמת הגולן. המבנה, שאמור להיות יציב ומתפקד, נראה כמו מודל. מנגנון הבנייה שלו חשוף וסביבתו מתעתעת. באזור המתנשא גבוה מעל סביבתו, במעלה פיגום המוביל אל שום מקום, לצד בית מנותק מהקרקע, נתלה תצלום של ילד. הילד נראה כשידיו פרושׂות לצדדים, גופו מתוח, נתון במצב ביניים שבין שליטה ושמיטה. משך התלייה מתארך ועמו נדמה שגם התצלום נמשך לאורך זמן בחשיפה ארוכה. פרספקטיבת־העל החלומית נכרכת בחוסר יציבות, משלבת עיסוק בזיכרון ובזמן שחלף ומבטאת ניסיון להתרומם מעל פני השטח. האזור הכחול מציג מערך שלם של חוסר סנכרון טמפורלי ומרחבי — כפי שקורה במעברים בין ערות ושינה ובין שינה וערות. משהו קרה, אך הכרנו בו רק בדיעבד — בין אם ברגע היקיצה ובין אם שנים ארוכות אחר כך.
الموضع الأزرق
شير لوسكي
نمت أعمال شير لوسكي من تأمل الحالات البينية الواقعة بين اليقظة والنوم، بين الواقعي والحالم، وبين المستقر والمؤقت. يحمل عنوان العمل، الموضع الأزرق (Locus coeruleus)، اسم المنطقة في جذع الدماغ المسؤولة عن الانتقال بين حالتي اليقظة والنوم. تضع لوسكي هذه الحالات بجوار عناصر مختلفة تنقطع عن بعضها البعض وتتصّل فيما بينها بالتناوب، كحال الوعي أثناء الحلم. تندمج هنا مواد من عالم البناء – سقالات وجدران جبسية – فوق صورة لمنزل قيد الإنشاء، إضافة إلى منحوتة أساسها صورة قديمة لجدّ الفنانة في طفولته. من خلال العلاقة بين الصورة الفوتوغرافية ثنائية الأبعاد وبين النحت التركيبي ثلاثي الأبعاد، تعرض لوسكي أسئلة حول ما يخفيه وسيط التصوير عن العين وعن وهم العمق الذي قد تتركه الصورة بينما قد تظهر أعمال فنية ثلاثية الأبعاد مسطحة للعين المجردة. يقدم السير في فضاء العرض لمحة عن مناطق مخفية، عن لحظات توحيد الصور التي تتبدل في لحظة تفكك المبنى مرة تلو الأخرى.
صوّرت لوسكي المنزل قيد الإنشاء في ساعات الغسق في كيبوتس مافو حيماه جنوب هضبة الجولان. يبدو هذا المبنى الذي يُفترض أن يكون ثابتًا وقابلًا للاستخدام كنموذج هندسي. تنكشف آلية بناءه في الصورة وتبدو بيئته مخادعة للبصر. في منطقة مرتفعة، وفوق سقالة لا تفضي إلى أي مكان، بجوار منزل منفصل عن الأرض، تتدلى منحوتة الولد. في المنحوتة كما في الصورة الأصلية، نرى الولد فاردًا ذراعيه على جانبيه، مشدود الجسد، يقف في حالة بينية بين السيطرة والإغفال. חمتد مدة التعليق ويبدو أن الصورة الفوتوغرافية تواصل الحدوث مع تعريض ضوئي طويل. يطغى على هذا المنظور الفوقي الحالم الشعور بعدم الاستقرار، وتدمج ما بين الانشغال بالذاكرة والوقت المنصرم وتعبّر عن محاولة الارتفاع عن السطح. يقدم الموضع الأزرق رزمة كاملة من انعدام التزامن الزماني والمكاني – تمامًا كما يحدث في الانتقالات من اليقظة إلى النوم ومن النوم إلى اليقظة. حدث شيء ما – لكننا أدركناه فيما بعد – إما في لحظة الاستيقاظ أو بعد سنوات طويلة.
